زگیلها برجستگیهای روی پوست میباشند که در اثر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بوجود میآیند. ابعاد، ظاهر و شکل و نحوهی عکسالعمل زگیلها به درمان بسته به بافت پوششی متاثر متفاوت میباشند. با اینکه زگیلها به طور کلی خطرناک نیستند، آنها ظاهری ناخوشایند و خجالتآور داشته، مسری بوده و میتوانند دردناک باشند، بنابراین برای برطرف کردن عوارض زگیل پوستی باید دنبال توصیهی پزشکی باشید.
[dopts id=”13″]
زگیل چیست؟
زگیلها، غدههای موضعی در پوست هستند که ناشی از عفونت ویروس پاپیلومای انسانی میباشند. این زگیلها به صورت تکثیر خوشخیم در لایهی اپیدرم پوست ایجاد میشوند و ابتلا به آنها در طول عمر بسیاری از افراد رخ میدهد. نشانههای زگیلها عبارتند از:
- معمولاً سفت و برجسته هستند.
- سطح آنها خشن و نامنظم است و شبیه به گل کلم به نظر میرسد (هرچند برخی از آنها صاف و نرم هستند).
- ابعاد آنها متنوع است و میتوانند از کمتر از ۱ میلیمتر تا بیش از ۱ سانتیمتر متغیر باشند.
- ممکن است به صورت تکی یا گروهی ظاهر شوند.
دلیل بروز زگیل
زگیلها ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به وجود میآیند. این ویروس باعث افزایش کراتین در لایهی بالایی پوست میشود که منجر به ایجاد تودههای سخت و زبر میشود. انواع مختلف ویروسهای پاپیلومای انسانی منجر به ایجاد زگیل میشوند. این زگیلها به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشوند، اما میتوانند از طریق تماس پوستی یا تماس با اشیاء یا سطوح آلوده مانند حولهها، کفش و جوراب، مناطق اطراف استخرهای شنا و کف نواحی مشترک رختکنها به افراد دیگر منتقل شوند.
انواع زگیل
پنج نوع اصلی از زگیلها وجود دارند که هر کدام در بخش های مختلفی از بدن پدیدار شده و ظاهری متفاوت دارند.
زگیلهای معمولی
این زگیلها راحت با ظاهر زبر و سطح شبیه به گل کلم خود تشخیص داده میشوند. زگیلهای معمولی در هر جای بدن ممکن است ظاهر شوند، اما در بند انگشتان، انگشتان دست و پا و آرنج شایعتر هستند. این زگیلها تیرهتر از پوست اطرافشان میباشند.
زگیلهای کف پایی
زگیلهای کف پایی بر روی کف پا بروز پیدا میکنند و برخلاف سایر زگیلها، به طرف داخل پوست رشد میکنند نه به طرف خارج پوست. لخته شدن رگهای خونی توسط این زگیلها امری شایع بوده و نتیجهی آن بصورت یک نقطهی سیاه در وسط زگیل که اطراف آن بصورت ناحیهی سخت و سفید رنگ میباشد، دیده میشود. وجود زگیلهای کف پایی میتوانند موجب سختی در راه رفتن شود.
زگیلهای مسطح
زگیلهای مسطح معمولاً بر روی صورت، رانها و یا بازوها رشد میکنند. این زگیلها کوچک بوده و به راحتی قابل مشاهده نمیباشند. زگیلهای مسطح دارای سطحی صاف بوده بطوری که به نظر تراشیده شدهاند. آنها میتوانند به رنگ صورتی، قهوهای و یا کمی زرد باشند.
زگیلهای رشتهای
زگیلهای رشتهای تودههای خوش خیمی میباشند که میتوانند به صورت تکی و یا خوشهای که شبیه به رشتههای نازک بلند و به رنگ پوست انسان هستند، ظاهر شوند. این زگیلها از سطح زیرین پوست به روی سطح پوست خارج میشوند. زگیلهای رشتهای در اطراف دهان یا بینی و گاهی اوقات گردن یا زیر چانه رشد میکنند. این زگیلها کوچک بوده و به شکل فلپهای بسیار ریز یا تگهای پوستی میباشند. زگیلهای رشتهای همرنگ پوست هستند.
زگیلهای موزاییکی
زگیلهای موزاییکی معمولاً شامل گروهی از زگیلهای کف پایی هستند که در یک ناحیهی کوچک جمع شدهاند، و اغلب به دلیل عدم درمان زگیل بوجود میآیند و در ابتدا محیط آنها حدود ۲ سانتیمتر است و به تدریج به شکل خوشههایی از چندین زگیل تبدیل میشوند. این زگیلها اغلب در کف دست و پا رشد میکنند.
زگیلهای زیر ناخنی
زگیلهای زیر ناخنی در زیر و اطراف ناخنهای پا و ناخنهای دست رشد میکنند. این زگیلها میتوانند دردناک باشند و بر رشد ناخنها تاثیر بگذارند.
زگیلهای دهانی
زگیلهای دهانی، برجستگیهای غیر طبیعی هستند که بر روی لبها یا هر جایی در داخل حفرهی دهان از جمله سقف دهان، زبان، لثهها، داخل گونهها و حلق ظاهر میشوند.
درمان
سرما درمانی
استفاده از نیتروژن مایع به منظور درمان زگیل، یک روش سرما درمانی است که باعث منجمد شدن بافت میشود. در این روش، نیتروژن مایع بر روی زگیل اعمال میشود و باعث انبساط آب موجود در سلولها میشود. این انبساط بافت زگیل را از هم میپاشاند و از بین میبرد. بافتهای آلوده که از هم پاشیده شدهاند، نمیتوانند ویروس پاپیلومای انسانی را از سیستم ایمنی بدن پنهان کنند.
برای رسیدن به نتایج مطلوب، ممکن است نیاز به چندین جلسه درمان با سرما باشد. این روش درمانی برای افرادی که با زگیل مواجه هستند، یک راهکار موثر و کارآمد است. با انجام چند جلسه سرما درمانی، بافت زگیل به طور کامل از بین میرود و پوست به حالت اولیه خود باز میگردد.
اسید سالیسیلیک
متداولترین درمان زگیل نوع خاصی از اسید به نام اسید سالیسیلیک است که روی زگیل گذاشته میشود. اسید لایهی پوست را جدا میکند و در نتیجه زگیل نیز برداشته میشود.
لیزر
لیزرها منابع نور بسیار شدیدی میباشند. لیزر بطور مشخص زگیل را با عبور از بالاترین لایهی پوست مورد هدف قرار میدهد. سپس عروق خونی تغذیهکنندهی زگیل را هدف قرار داده و از بین میبرد. بافت اطراف بدون آسیب باقی میماند و تنها ناحیهی آلوده تحت تاثیر لیزر قرار میگیرد. بافت آلوده در نهایت میمیرد و زگیل میافتد.
درمان شیمیایی
زگیلها همچنین قابل درمان با استفاده از روشهای شیمیایی هستند که حاوی مواد شیمیایی زیر هستند:
- فرمالدئید (Formaldehyde)
- گلوتار آلدئید (Glutaraldehyde)
- پودوفیلین (Podophyllin)
این مواد شیمیایی برای سلولهای پوست سمی هستند و برای کشتن سلولهای پوستی و از بین بردن زگیل مورد استفاده قرار میگیرند. اما باید به دقت استفاده شوند زیرا ممکن است باعث سوختگی بافت سالم اطراف شوند.
کرمهای موضعی
کرمهای موضعی، کرمهای تجویزی هستند که از طریق تحریک سیستم ایمنی بدن برای از بین بردن زگیل، عمل میکنند. کرم را باید قبل از خواب و چندین بار در هفته استفاده کرد. طبیعی است که در طول درمان سوزش پوست اتفاق افتد.
ایمن درمانی
ایمن درمانی شامل تزریق یک ماده به طور مستقیم به زیگیل جهت تحریک یک واکنش ایمنی میباشد. ممکن است پزشک تزریق را هر 3 هفته یکبار تکرار کند (تا پنج تزریق)، تا زمانی که زگیل به طور کامل از بین برود.
الکتروکواگولاسیون
روش الکتروکواگولاسیون از طریق جریان با فرکانس بالا برای درمان زگیل در انگشتان و کف دست مورد استفاده قرار میگیرد. این روش بدون خونریزی است، اما برای زگیلهای کوچک بدون ریشههای عمیق استفاده میشود، بنابراین برای مثال نمیتوان زگیل کف پا را با این روش از بین برد.
عمل جراحی
در صورتی که تداوی با روشهای دیگر موفقیتآمیز نباشد، ممکن است نیاز به جراحی باشد. این عمل شامل بی حس کردن منطقه اطراف زگیل و بریدن آن است. هدف از این درمان با جراحی، از بین بردن تمام آثار زگیل است. روشهای مختلفی برای انجام جراحی زگیل وجود دارد که شامل موارد زیر میشوند:
برش با استفاده از تیغ: در این روش، پوست مبتلا به زگیل با استفاده از تیغ برداشته میشود. پس از تزریق بیحس کننده موضعی، متخصص اقدام به انجام این عمل میکند. کوتر: در این روش، بافت مبتلا به زگیل با استفاده از یک ابزار مخصوص یا جریان الکتریکی از بین میرود.
پیشگیری
روش قطعی برای پیشگیری از بروز زگیل وجود ندارد. با اینحال، میتوانید اقداماتی را برای کاهش خطر ابتلا به زگیل انجام دهید. برای کاهش خطر ابتلا به زگیل:
در رختکن، استخر عمومی، و یا حمام عمومی، دمپایی ابری یا صندل بپوشید. از تماس با زگیل فرد مبتلا خودداری کنید. از خراشیدن یا کشیدن زگیل اجتناب کنید. روی زگیل را اصلاح نکنید. اشیای مانند لباس و حولههایی که ممکن است با زگیل تماس پیدا کنند را از دسترس سایر اعضای خانواده دور نگه دارید.